ترکیه زادگاه الفبای زبان ترکی است. ترکی زبان رسمی جمهوری ترکیه (و همچنین قبرس شمالی) است. ترکیه کشوری پر از میراث فرهنگی است. در واقع 13 سایت میراث جهانی یونسکو در ترکیه واقع است. همچنین خواستگاه بابا نوئل (سنت نیکلاس) و گل لاله نیز، ترکیه است.
تاریخچه الفبای زبان ترکی
مصطفی کمال آتاتورک به عنوان بنیان‌گذار جمهوری ترکیه در سال 1923 شناخته می‌شود. طی فرمانی که او صادر کرد نسخه‌ای از الفبای لاتین جایگزین خط عربی برای نوشتن الفبای زبان ترکی؛ شد. (تا قبل از سال 1928 ترکی با استفاده از رسم‌الخط ترکی عثمانی، نوشته می‌شد – نسخه‌ای بر مبنای خط عربی.)
آتاتورک انجمن زبان ترکی را در سال 1932 به عنوان نهاد نظارتی زبان ترکی تأسیس کرد. این نهاد فرهنگ لغت رسمی منتشر کرده و به تحقیقات زبانی کمک می‌کند.
ارتباط دیگر زبان‌ها با زبان ترکی
ترکی بخشی از خانواده زبان‌های ترکی است که از 35 زبان مختلف از جمله آذربایجانی، قزاقستانی و ترکمنی تشکیل شده است. حدود 170 میلیون گویش‌ور بومی ترکی در سرتاسر جهان وجود دارد که از بالکان تا چین گسترده است و جمعیت اویغور را شامل می‌شود.
ترکی رایج ترین زبان ترکی است و 40 درصد از کل زبان‌های ترکی جهان را تشکیل می‌دهد.
عموزاده‌ها در یک خانواده زبانی
برخی از محققان، ترکی را به عنوان عضوی از خانواده زبانی آلتایی طبقه‌بندی می‌کنند. ممکن است از شنیدن این که زبان‌های مغولی، ژاپنی، کره‌ای و تونگوسی از دیگر اعضای این خانواده زبانی است؛ تعجب کنید.
طبقه‌بندی قابل قبول‌تر در بین زبان‌شناسی این است که ترکی بخشی از خانواده زبان‌شناسی اورال-آلتایی است.
در این خانواده، زبان فنلاندی و مجارستانی را نیز خواهید یافت.
شاخه خاص درخت زبان ترکی را شاخه “اوغوز” می‌نامند. در اینجا زبان‌های آذربایجانی، ترکمنی، قشقایی، ازبکی و پروتو-ترکی را خواهید یافت که زبان ترکی از آن سرچشمه گرفته است.
پروتو-ترکی از سیبری سرچشمه گرفته و در سراسر آسیای مرکزی تا ترکیه امروزی گسترش یافته است.
پروتو ترکی زبان امپراتوری سلجوقی بود که در قرن یازدهم بر بیشتر عربستان و ایران تسلط داشتند، به همین علت بسیاری از کلمات فارسی و عربی در زبان ترکی گنجانده شده است.
پروتو ترکی در طول امپراتوری عثمانی به ترکی عثمانی تبدیل شد. امپراتوری عثمانی سرانجام از هم پاشید و در پایان جنگ جهانی اول به ترکیه امروزی تبدیل شد.
نوشتار در الفبای زبان ترکی
در تلاش برای مدرن کردن کشور پس از جمهوری ترکیه در سال 1923، حروف Ç، «Ğ» و «Ü» وارد الفبای زبان ترکی شدند. در شکل فعلی الفبای ترکی 21 صامت و 8 مصوت وجود دارد.
توسعه زبان ترکی
تا قبل از سال 1932، درصد کلمات ترکی مورد استفاده در زبان نوشتاری تنها 35 تا 40 درصد بود. این آمار در طول سالیان رشد قابل توجهی داشته و در حال حاضر حدود 75 تا 80 درصد نوشتار را کلمات ترکی تشکیل می‌دهد.
همه این‌ها به دلیل تلاش‌های انجمن زبان ترکی است که وظیفه داشت اصلاحات زبانی انجام داده و واژه‌های قرضی با منشأ عربی و فارسی را با معادل‌های ترکی آن جایگزین کند.
چه چیزی الفبای زبان ترکی را منحصربه‌فرد می‌کند؟
الفبای زبان ترکی 29 حرف دارد (21 حرف صامت و 8 مصوت).
حروف Q، W و X در الفبای ترکی وجود ندارد. در نتیجه، Q با K و X با KS جایگزین می‌شود، همچنین W با V تلفظ می‌شود.
حروف Ç، Ğ، I، İ، Ö، Ş و Ü از الفبای لاتین اصلاح شده‌اند. همچنین دو نسخه از حرف “i” برای هر دو نسخه بزرگ و کوچک وجود دارد. یک نسخه نقطه‌دار و دیگری بدون نقطه است. از آنجایی که ترکی یک زبان آوایی است، هر نسخه نشان دهنده یک صدای مصوت متفاوت است.
ویژگی خاص
یکی از بارزترین خصوصیات الفبای زبان ترکی ماهیت چسبندگی زبان است. در زبان ترکی فقط با چند کلمه می‌توان چیزهای زیادی گفت.
یک کلمه می‌تواند دارای پسوندها، پایان‌ها یا پیش‌وندهای زیادی باشد و همچنین می توان از آنها برای ایجاد کلمات جدید استفاده کرد. به عنوان مثال: “من میخوام یه فیلم تماشا کنم” در ترکی به سادگی “Film seyredeceğim” است.
کمک به یادگیری زبان‌های دیگر
همانطور که پیشتر گفته شد برخی از زبانشناسان بر این باورند که زبان‌های ترکی بخشی از یک خانواده بزرگ زبان آلتایی است که شامل مغولی، کره ای، ژاپنی و تونگوسی می‌باشد. این بدان معنا است که زبان ترکی می‌تواند به آسان‌تر کردن روند یادگیری زبان‌های آلتایی کمک کند. به عنوان مثال ترکی و ژاپنی هر دو ساختار جمله‌ای بسیار مشابهی دارند.
شباهت جوک‌های ترکی به یکدیگر
بسیاری از جوک‌های ترکی”fıkra” حول یک گروه از مردم می‌چرخد. شخصیت اصلی بیشتر جوک‌ها: “تمل” و همسرش “فاطما” و همچنین دوستشان “دورسون” است.
تمل یک مرد کلیشه ای از منطقه ساحلی دریای سیاه است. صدها جوک در مورد این سه نفر و ماجراهای آنها وجود دارد که از مسائل سیاسی گرفته تا حکمت های طنز و چیزهای زیادی در این بین وجود دارد.
