اگر بخواهیم نظریه‌های کاترین گربرات- اورکیونی را درباره‌ی معنا و روش‌های استخراج آن بیان کنیم، راهی نیست جز آن که سیر آرا و عقاید وی را از مباحثات مربوط به زبان، کاربرد ان و سازوکارهای موجود در آن، تا چگونگی حصول معنای مورد انتظار دنبال کنیم. برای دستیابی به هدف نهایی، یعنی همان معنا، اورکیونی مطالعاتش را متوجه شاخه‌های متعدد زبان شناسی کرده و قلم خود را در همه‌ی زمینه‌هایی که به نحوی با معنا و معنایابی در ارتباطند به کار گرفته است؛ چرا که از نظر او، زبان سازوکارهایی دارد که می‌تواند در همه‌ی شاخه‌های زبان شناسی، اعم از تحلیل کلام، دستور زبان، نشانه شناسی، و غیره تولید معنا کند. به یقین، وقتی بحث از زبان و کاربرد آن و همچنین شاخه‌های معناساز آن به میان می‌آید. حوزه‌ی پژوهش در امر معناشناسی به مراتب گسترده‌تر و پیچیده‌تر می‌شود. اگر تنها در امر دستور زبان و کاربرد آن توسط افراد متفاوت سخن بگوییم، ملاحظه خواهیم کرد که تولید معنا در یک بافت گفتاری مشخص در مقایسه با بافت گفتاری دیگر، متفاوت است و عناصر زبانی به کار گرفته شده نیز، از حیث معنا و با توجه به بافت‌های گوناگون بیان، کارکردی کاملا متفاوت دارند.
بنابراین، از نظر اورکیونی، برای مطالعات معناشناسی روش‌ها و راه‌های زیادی…
نقش معنای ضمنی
اورکیونی پس از پایان رساله ی دکترای خود، از معناشناسی واژگان تا معناشناسی عبارات، اولین اثر مهم خود را با عنوان معنای ضمنی را نگاشت، او در این اثر، دو معنای ضمنی و آشکار را همزمان مورد مطالعه قرار داد و در نهایت، از خلال معنای ظاهری واژگان، به کشف معنای مکتوم یا معنای پنهانی عناصر زبانی نائل می‌گردد. برای دستیابی به این نوع معنا،علاوه بر مدنظر قرار دادن تمامی اوضاع و شرایط لازم در امر ارتباطات زبانی، به جنبه‌های آوایی و همچنین نحوه‌ی…
معنای ضمنی و صریح
با رجوع به معنای ضمنی اورکیونی، به این نتیجه می‌رسیم که بحث درباره‌ی معنای ضمنی ابتدا در منطق مطرح شده است و زبان شناس امریکایی، لئونارد بلومفیلد (Leonard Bloomfield)، اولین بار در سال 1933 این موضوع را در علم زبان شناسی به کار گرفته است. بحث در باب معنای ضمنی در منطق نمی‌تواند اسخگوی انتظارات ما باشد، زیرا معنای ضمنی در منطق با معنای ضمنی در زبان شناسی متفاوت است و دیگر این که مطالعات مربوط به اصول و شیوه‌های…
دال های معنای ضمنی
بحث مربوط به دال‌های معنای ضمنی غالبا از سوی زبان شناسان و صاحب نظران نادیده گرفته شده‌اند. آن‌ها بیشتر به مدلول‌های معنای ضمنی پرداخته‌اند. از میان زبان شناسان و یا نشانه شناسانی که به دال‌های معنای ضمنی توجه داشتند، می‌توانیم از اومبرتو اکو (Umberto Eco)، تزوتان تودورف و گرماس نام ببریم که هر یک در آثارشان به صورت پراکنده به موضوع مربوط به دال معنای…
آواها
با تکیه بر نظریه‌ی لئون (P.R. Leon “Principes et Methods en Phonostylistique” in Langue Francaise, n3, 1969.) درباره‌ی بحث مربوط به «سبک آوایی» در کاربرد واحد‌های زبانی، اورکیونی ابتدا از واج‌هایی صحبت می‌کند که می‌توانند دال‌های معنای ضمنی محسوب شوند. این نوع دال‌ها غالباً از استقلال کامل برخوردارند و هیچ گونه ارتباطی با معنای صریح ندارند. به عنوان مثال، تلفظ یک واج یا آوای خاص توسط گوینده، صرفا باینگر طبقه‌ی اجتماعی و یا سطوح فرهنگی اوست. در اینجا معنای ضمنی موجود در این بیان به خارج از حوزه‌ی…
واژگان
علاوه بر نقش آواها و اصوات در ایجاد معنا، اورکیونی از برخی دال‌ها سخن می‌گوید که وجود آن‌ها در بستر گفتمان، معنا- به ویژه معنای ضمنی- را به همراه دارد. این دال‌ها غالبا در گفتمان شعری (برخی از اصوات موجود در واژگان شعری، نقشی فراتر از قواعد هجایی ایفا می‌کنند)، در زبان زیبایی شناختی، در بازی‌های زبانی، در قافیه‌های شعر، در فنون مربوط به جناس و غیره معنای…
امور مربوط به نوای گفتار
اورکیونی درباره‌ی نقش معنایی «نوای گفتار» خاطرنشان می‌کند که مطالعه و بررسی امور مربوط به نوای گفتار بیشتر در حیطه‌ی شعر انجام می‌گیرد و این اصطلاح غالبا صنعت شعری مترادف است. اما منظور از نوای گفتار در محاوره‌های روزمره، این است که در ارتباطات زبانی و کلامی در میان انسان‌ها، ضمن ادای برخی مصوت‌ها، صامت‌ها یا واج‌ها و آواها، ممکن است نوعی بار معنایی صریح یا ضمنی بر بیان تحمیل شود. لازم به ذکر است که نوای گفتار غالبا…
مدلول های معنای ضمنی
پس از دال‌های معنای ضمنی که به اختصار از آن سخن گفتیم، نوبت به مطالعه و بررسی مدلول‌های این معنا می رسد. اورکیونی بل از این که نظر جامع خود را در این مورد ابراز کند، سعی در تجزیه و تحلیل نظریه‌های سایر زبان شناسان دارد. به عنوان مثال، شارل بالی (Charles Bally)، زبان شناس و سبک شناس فرانسوی، مدلول‌های ضمنی را در دو حوزه‌ی….
سبک
چنان که درباره‌ی دال های معنای ضمنی نیز اشاره شد، سبک و نحوه ی به کارگیری زبان از عوامل ایجاد معنای ضمنی محسوب می‌شوند. از نظر اورکیونی، آنچه می‌توانیم در باب ارتباط مدلول‌های معنای ضمنی و سبک بگوییم، این است که نحوه‌ی کاربرد زبان در ایجاد مدلول‌های معنای ضمنی در نزد مخاطب نقش اساسی دارد. مسلم است که وقتی از…
گزاره
اورکیونی در ادامه‌ی بحث خود، به توضیح برخی جنبه‌هایی از معنای ضمنی می‌پردازد که غالبا ارزش معنایی خاصی تلقی شده و همراه معنای صریح ظاهر می‌گردند. از نظر او، این همراهی غالبا در موارد متعدد و متفاوت از هم محقق می شود. گاهی تشابه دال‌ها موجب به وجود آمدن این همراهی می‌گردد. به عنوان مثال، همنامی (homonymie) و چند معنایی (polysemie) سازوکارهایی دارند که می‌توانند در کنار معنای صریح، نوعی معنای …
فهرست کتاب معناشناسی را اینجا ببینید.
