همکاری مترجم و نویسنده/ امبرتو اکو/ ترجمۀ مجتبی عبدالله نژاد

همکاری مترجم و نویسنده/ امبرتو اکو/ ترجمۀ مجتبی عبدالله نژاد

…یک‌بار مترجمی نمی‌دانم به کدام زبان اسلاوی نام گل سرخ را ترجمه می‌کرد. در طی همکاری از خودمان می‌پرسیدیم راستی خوانندۀ این ترجمه از این‌همه عبارت‌های لاتینی که در متن آمده چه خواهد فهمید. خوانندۀ آمریکایی حتی اگر چیزی هم از لاتین نداند، با دیدن این عبارت‌ها می‌فهمد که این زبان متن‌های مذهبی قرون وسطاست و بنابراین نسیم قرون وسطا را در داخل متن حس می‌کند. ولی خوانندۀ اسلاوی زبان که اسامی و عبارت‌های لاتین برایش به الفبای سیرلیک بازنویسی می‌شود، چیزی از این‌ها سر درنمی‌آورد. … در مورد ترجمۀ نام گل سرخ به زبان اسلاوی من و مترجم تصمیم گرفتیم عبارت‌های لاتین را به زبان اسلاوی کلیسای ارتودوکس در قرون وسطا ترجمه کنیم. در این‌صورت خوانندۀ اسلاوی زبان هم همین دوری و همین فضای مذهبی را احساس می‌کند، گیرم از آنچه گفته شده چیز زیادی سر در نمی‌آورد.

خدا را شکر که من شاعر نیستم، چون قضیه در شعر خیلی پیچیده‌تر از این حرف‌هاست. شعر هنری است که در آن افکار آدم با کلمات بیان می‌شود و اگر کلمات را تغییر دهی، فکر هم عوض می‌شود. بااین‌حال در مورد ترجمۀ شعر، معمولاً حاصل کار اثر هنری جدیدی‌ست. یکی از متن‌هایی که به دلیل پیچیدگی‌های زبانی‌اش شباهت زیادی به شعر دارد، بیداری فینیگان اثر جویس است. یکی از بخش‌های این کتاب وقتی هنوز پیش‌نویس اولیه‌اش نوشته شده بود، با همکاری خود جویس به ایتالیایی ترجمه شد. ترجمه به‌کلی با متن انگلیسی فرق دارد. انگار جویس متن را به زبان ایتالیایی بازنویسی کرده است. بااین‌حال یک منتقد فرانسوی گفته برای اینکه این قسمت بیداری فینیگان را به زبان انگلیسی خوب بفهمیم، بد نیست ابتدا ترجمۀ ایتالیایی آن‌را بخوانیم. شاید زبان ناب وجود نداشته باشد، ولی طرح یک‌زبان بر روی زبان دیگر کار باشکوهی است و این ضرب‌المثل ایتالیایی هم همیشه درست نیست که مترجم خائن است. ولی مشروط به اینکه خود نویسنده هم در این خیانت مطلوب دست داشته باشد.

برگرفته از سایت خانۀ شاعران جهان

شاملو عاشق صداها بود/ مجتبی عبدالله نژاد

شاملو عاشق صدا بود. شما کس دیگری را پیدا نمی‌کنید که این‌قدر در شعرش صدا وجود داشته باشد…

 

دوست دارید نوزادتان مترجم جرج اورول باشد؟/ امیلی امرایی

بر اساس آمارهای رسمی خانۀ کتاب، در 1395 بیش از دوازده هزار عنوان کتاب در زمینۀ ادبیات منتشر شده است که بیش از چهل درصد این کتاب‌ها ترجمه هستند. …

خاطرات سفر ناصرالدین‌شاه به فرانسه

ناصرالدین‌شاه سه بار به پاریس سفر کرد و خاطرات خود را در کتاب‌هایی به نام سفرنامۀ فرنگستان نوشت…

ترجمۀ دوبارۀ اثر، بهترین راه نقد/ علی عبداللهی

نقد ترجمه البته، فقط نقد ملانقطی نیست بلکه کنشی است چندسویه که وظیفه‌اش هم، آموزش است و …

وقتی رئیس دست رد به زانوم زد!/ محسن حدادی

لیلی گلستان در گفت‌وگو با ایسنا گفته: در دولت قبل برای ممیزی یک کتابم برای عبارت «دست رد بر سینه‌اش زد…»

جدیدترین ها

مطالب مرتبط