وام گیری یک زبان از یک زبان دیگر
چنان‌که می‌دانید همه زبان‌ها توان وام‌گیری واژگان از یکدیگر و حتی الگوهای آوایی و دستوری را دارند و نمونه‌های آن در سراسر جهان بی‌شمار است. نگاهی به تاریخ زبان فارسی در دوره اسلامی و رابطه‌ی زبان فارسی با عربی در دراز‌نای این تاریخ این رابطه را به‌روشنی نشان می‌دهد. همچنین چرخش این زبان در این حدود یک قرن‌و‌نیم در جهتی مخالف جهت پیشین به‌سوی زبان‌های اروپایی به‌ویژه فرانسه و انگلیسی در جایگاه زبان‌های پیشاهنگ جهان مدرن باز گواه دیگری‌ست بر این نکته.
رواج ترجمه در زبان فارسی
زبان فارسی همگام با می‌توان گفت همه زبان‌ها در سراسر کره‌ی زمین در پی رواج ترجمه و کاربرد رسانه‌های چاپی و صوتی و تصویری الگوپذیری و وام‌گیری بسیار گسترده واژگانی، معنایی، اصطلاحی و سبکی از این زبان‌ها داشته است. اما این الگوپذیری‌ها و وام‌گیری‌ها تاکنون بیشتر ناخودآگاه و پراکنده بوده است و زیر فاشر نیروهای فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، علمی و تکنولوژیک جهان مدرن و«امپر‌یالیسم» جهانگیر آن خود را زورآور کرده است و چه بسا پریشانی و آشوب زبانی نیز به بارآورده است که در کار بخش چشمگیری از مترجمان و روزنامه‌نگاران ما دیده می‌شود و شما نیز از آن شکوه می‌کنید. مفهوم«زبان‌باز» و شرحی که من کوشیده‌ام برای آن بدهم، گامی‌ست در جهت نگاه تاریخی و زبان‌شناسانه به این مسئله و روشن‌تر در یافتن و به سامان‌تر پرداختن به آن نسبت به آن‌چه تاکنون کرده‌ایم.
