توصیه‌های مترجم
هرگز از خواندن متون ادبی جهان دست برندارید، ولی به‌عنوان تطبیق‌گر همیشه خود را دست‌کم بگیرید. من با این احساس غافل‌بودن کنار آمده‌ام، زیرا آثار ادبی بسیاری وجود دارد که هنوز آن‌ها را نخوانده‌ام و زین پس نیز نمی‌توانم بخوانم. دربارۀ آثار ادبی گشاده‌نظر باشید. تأمّل در زمینۀ خلق اثر ادبی موجب کنار آمدن با ابعاد یک متن، که برای شما ناخوشایند یا حتی نامعقول است، می‌شود اما نباید به‌‌خاطر دوست‌نداشتن چیزی در یک متن رقم بطلان بر آن بکشید.
آیا آثار مارک‌تواین نژادپرستانه است؟
اکنون به مباحثی می‌اندیشم که در آمریکا دربارۀ اثری مانند هاکلبری‌فین، که شامل زبانی‌است که امروز آن را نژادپرستانه و نامعقول می‌پنداریم وجود دارد، ولی مارک تواین خوانندگان خود را به‌عمد با دیدگاه‌های نفرت‌انگیز درگیر می‌کند تا ما به ابهام‌های شخصیّت اصلی و این جهانی که خاستگاه هاک است عمیق‌تر بیندیشیم.
در مطالعه ترجمه فقط به آثار بزرگ بسنده نکنید
به آثار «بزرگ» بسنده نکنید، هرچیزی را که می‌توانید بخوانید: کتاب‌های کودکان، رمانس‌های عامه‌پسند، داستان‌های جنائی، سفرنامه‌ها و مانند اینها. احیای علاقه به غرب، آنگلوساکسون، و وایکینگ‌ها، با ساخت و تولید بازی‌های کامپیوتری، و مجموعه های تلویزیونی مثل بازی تاج و تخت (سریال تماشائی و سخت مهیج‌بازی تاج‌و‌تخت (Game of Thrones) یکی از پدیده‌های چندسال اخیر تلویزیون است، که براساس مجموعه کتاب‌هائی به قلم ر.ر مارتین نوشته و تاکنون شش فصل از آن اکران شده است.) ارتباط دارد. ساگاهای ایسلندی در داستان‌های ژاپنی پدیدار می‌شود. فرهنگ‌عامه اغلب پیش از آن‌که اندیشمندان با‌خبر شوند سرنخ‌های آنچه را که در یک اتّفاق می‌افتد آشکار می‌سازد.
طرح مترجم در مورد اخبار جهانی
طرح من دربارۀ ترجمۀ اخبار جهانی، درباب حوادث سراسر جهان، به‌لحاظ قدرت رسانه‌های الکترونیکی باب جدیدی گشوده است. به‌وبلاگ‌ها و تارنماهای اینترنتی بنگرید. مهم‌تر از همه، بی‌پروا باشید. آنان که اهل خطر نبوده‌اند هرگز هنر بزرگی نیافریده‌اند. تغییر نه از مرکز بلکه حاشیه می‌آید. انقلاب‌ها، اجتماعی و هنری، از درون نهادها بر‌نمی‌خیزند.
اکنون به عنوان یک مترجم و محقق جهانی از نوه‌هایم می‌آموزم
سرانجام این‌که، این لطف شماست که مرا «محقّقی با شهرت جهانی» خواندید. من خود را نه این‌چنین بلکه کسی می‌بینم که از موهبت بزرگ کار با جوانان برجسته و آموختن از آنان برخوردار بوده است، همین‌طور از چهار فرزندم و دوستان‌شان، و اکنون نیز از نوه‌هایم می‌آموزم. این‌که کتابم در سراسر جهان مقبول افتاده و مفید بوده است حس رضایتمندی و سربلندی را در من بر‌می‌انگیزد، امّا آنچه همیشه در اندیشۀ انجام آنم کشف الگوهائی در ادبیات‌ها و فرهنگ‌‌هائی است که با حسّی از کمال، در پی مسیری مقدرّند.
برگرفته از مجله/ادبیات تطبیقی و ادبیات جهان، ج1، س1، بهار 2016، صص.47-51.
